FPO GEOMEMBRAN SİSTEMİ

FPO Nedir ?

FPO 'nun açılımı ' Flexible Polyolefin ' olup, esnek poliolefin liflerinden oluşan bir mamuldür.

FPO granülleri kablo sanayinde, film endüstrisinde, compound üretiminde, enjeksiyon ve kalıp sanayinde ve su yalıtım geomembranları üretiminde kullanılmaktadır.

Poliolefin üretiminde iki tip ana hammadde'den yola çıkılmıştır. Bunlardan biri PP (polipropilen) kökenli, diğeri ise PE (polietilen) kökenli hammaddelerdir.

Ancak özellikle su yalıtım sektöründe kullanılan geomembranların üretiminde tercih edilmesi durumunda PP kökenli hammaddelerin temel problemi, şantiyede uygulanmış eski malzeme ile yeni uygulanacak malzemenin birbirine uyum sorunu (aynı PVC geomembranda yaşanan sorun gibi) ve ekonomik ömrüdür.

Polyfin® FPO Geomembran sistemleri, PE (polietilen) kökenli hammadde ile üretilmektedir. Malzemelerin ekonomik ömrünün minimum 50 yıl olduğu kabul edilmektedir.

Geomembran Nedir ?

'Membran' kelimesi İngilizce 'membrane' den gelmektedir. 'Membrane' ise 'zar', 'zar yapı' anlamına gelir. 'Geo' ise jeolojik anlam taşımakla birlikte, 'geomembran' (veya jeomembran) dendiğinde kısaca jeolojik amaçla kullanılan zar yapılar, yani genellikle toprak altında kullanılan ve son derece ince olan sentetik su yalıtım örtüleri anlaşılmaktadır.

Polyfin® FPO Geomembran sistemleri hem temel yalıtımı gibi toprak altı uygulamalarında hem de her türlü çatı yalıtımı uygulamalarında kullanılabilir. Akredite kurumlar tarafından EN 13956 ve EN 13967 normlarına uygunluğu belgelenmiştir.

'Geomembran' kelimesi bazen kısaltılarak 'Membran' olarak da kullanılmaktadır. Her ne kadar yalıtım pazarında şalümo alevi ile yapıştırılan bitümlü örtüler için 'membran', diğer sentetik örtüler için 'geomembran' kelimesini kullanan kişiler olsa da teknik olarak her iki kelime de aynı anlamı ifade etmektedir.

FPO Geomembran, FPO Jeomembran veya FPO Membran aynı anlama gelmektedir.

FPO Geomembran Nedir ?

FPO Geomembran, FPO granüllerinden üretilen bir sentetik su yalıtım örtüsüdür. Polyfin® FPO Geomembran üretimi son derece basittir. FPO granülü - içine hiçbir katkı katılmadan - direkt olarak ekstrüzyon hattından geçirilir. Dikkat edilmesi gereken konu, (son yıllarda özellikle standart TPO Geomembran sistemlerinde yaşanan sıkıntılardan dolayı FPO Geomembran ismi öne çıkmıştır) bazı firmaların/üreticilerin ürettikleri standart TPO Geomembranların adını bir gecede FPO Geomembran olarak değiştirmeleri ve malzemelerini bu şekilde pazarlamalarıdır.

Polyfin AG, FPO Geomembran sisteminin dünyadaki en büyük ve en ciddi üreticilerindendir. Son teknoloji ile donatılmış, komple bilgisayar sistemi ile işleyen üretim tesislerinde, malzeme el değmeden üretilmektedir. Her rulo bu proses dahilinde özel olarak poşetlenmekte, barkodlanmakta ve palete yerleştirilmektedir. Ayrıca bütün ürün sistemleri, her türlü kalınlık ve özelliğine göre ayrı ayrı bağımsız akredite kuruluşlar tarafından sertifikalandırılmıştır.

FPO Geomembran genel olarak 1.2, 1.5, 1.6, 1.8 ile 2.0 mm net kalınlıkta ve 1.05, 1.50 ile 2.10 m x 20 m rulo ebatlarındadır.

Polyfin® FPO Geomembran üretiminde, iki homojen (aynı yüksek kalite hammadde) FPO tabakası arasında cam elyaf donatı kullanılır. Kullanılan donatının amacı FPO Geomembran çıplak çatılarda finiş tabaka olarak da kullanılabildiğinden malzeme üzerinde oluşabilecek ondülasyonu minimize etmektedir. Cam elyaf (polyester kökenli donatıların aksine) esnek bir donatı olduğundan malzemenin kopmada uzama ve yırtılma uzaması değerlerini etkilemez, malzeme ile uyum sağlar ve yük altında beraber uzayabilir.

Polyfin® FPO Geomembran sisteminde ortası cam elyaf donatılı olan ve çıplak çatı ile temel yalıtımlarında kullanılan tipleri 30 serisi, ortası cam elyaf donatılı ve altına özel geotekstil lamine edilmiş olan ve çıplak çatıların renovasyonu ile taze dökülen betona tam yapışma özelliği sayesinde temel yalıtımında kullanılan tipleri 40 serisi, ortası cam elyaf donatılı ve altına kendinden yapışkanlı tabaka lamine edilmiş ve yine çıplak çatılarda kullanılan tipleri ise 50 serisi olarak adlandırılır.

Malzemenin kalınlığı da malzeme kodunda belirtilir. Örneğin Polyfin® 3020 diye bahsi geçen malzeme 2.0 mm kalınlıkta ve ortası cam elyaf donatılıdır. Ya da Polyfin® 4230 diye bahsi geçen malzeme 3.0 mm kalınlıkta, ortası cam elyaf donatılı ve altına geotekstil lamine edilmiştir.

Polyfin® FPO Geomembranlar sandviç, trapez ve çıplak çatılarda mekanik sabitleme ve bini kaynağı, teras çatı ve temel yalıtımlarında ise serbest serim ve bini kaynağı yöntemleriyle tek kat olarak uygulanır.

Standart olarak açık gri renkte üretilen FPO Geomembranlar gri, mavi, yeşil, kiremit kırmızı, bej ve açık kahverengi renk alternatifleriyle de mimarların tercihi olmuştur.

Polyfin® FPO Geomembran Avantajları

Geleneksel bitümlü örtü sistemlerinden farklı olarak tek kat uygulanır
Çevre dostudur (PVC, plastikleştirici ve klor içermez, zehirli gaz çıkarmaz) ; LEED Kriterlerine Uygundur, EPD Sertifikasına sahiptir
Yırtılma, delinme ve çekmeye dayanımı yüksektir
Ani ve yüksek ısı değişimlerinde bile boyutsal stabilitesini korur
Bitki ve ağaç köklerine dayanımlıdır (FLL Sertifikalı)
Otomatik kaynak makineleri ile uygulandığı için işçilik riskleri minimize edilir
Taze dökülen betona tam yapışan tipleri sayesinde koruma betonu ihtiyacını ortadan kaldırır
Tek yüz perde uygulamalarında kullanımı hızlı ve pratiktir
Serbest serilen uygulamalarda çift sıra kaynakla birleştirilir ve kaynaklar basınçlı hava ile test edilir
Kıvılcımlara yüksek dayanımlıdır ve alev yürümez yapıdadır
Deniz suyuna dayanımlıdır
Sigara yanıklarına dayanıklıdır
Sıcak veya kalkerli su birikintilerine dayanıklıdır
Eski uygulanmış FPO membran ile yeni FPO membran homojen bir şekilde birbirine kaynaklanabilir
Hidrolize dayanıklıdır
Güneş radyasyonuna, UV ışınlarına ve ozona karşı yüksek dayanımlıdır
Her türlü hava şartlarında uygulanabilir.
Polistren ve bitüm ile uyumludur, eski bitümlü kaplamalar üzerine direkt uygulanabilir
Yaşlanmaz, yapının ekonomik ömrü süresince özelliklerini yitirmez
FPO Aksesuar sistemi ile birlikte yalıtımda süreklilik sağlar
POLYFIN® marka FPO Geomembranlar, 20 yıla kadar uluslararası ürün sigortasına sahiptir.

Polyfin®FPO Geomembran ile Bitümlü Geomembran arasındaki farklar nelerdir ?

Bitümlü geomembranın aksine, Polyfin® FPO geomembran yapısal olarak yaşlanmaz ve özelliklerini kaybetmez
Polyfin® FPO Geomembran UV ışınlarına dayanımlıdır, bitümle geomembran UV ye dayanımlı değildir, ancak arduaz tabakalı olan tiplerinin UV ye karşı direnci olmakla birlikte, arduaz tabakasının aşınması ile birlikte o direnç de kırılmaya başlar
Polyfin® FPO Geomembranlar bitki köklerine ve kök gövdelere dayanımlıdır; bitki kökleri besine ulaşabilmek için karşılaştıkları yüzeye hem mekanik basınç uygular hem de asit salgılar. FPO her ikisine de dayanımlıdır. Bitümlü membran ise direk dayanımlı değildir, benzer uygulamalarda kök koruyuculara ihtiyaç duyulur
Polyfin® FPO Geomembranlar bitümlü membranlara göre daha düşük sıcaklıklarda servis verebilir (örneğin – 50° C)
Polyfin® FPO Geomembran her türlü hava şartlarında uygulanabilir. Bitümlü geomembranın uygulanabilmesi için havanın nemsiz, yağışsız ve yüzeyin tozsuz ve kuru olması gerekir
Polyfin® FPO Geomembran özel otomatik kaynak makineleri ile birleştirilir ve işçilik riski minimize edilir. Bitümlü membranların işçilik riski çok yüksektir.
Polyfin® FPO Geomembran aşınmaya karşı bitümlü membranlardan daha dayanımlıdır
Polyfin® FPO Geomembranlar ekolojik olarak çevre dostudur ve LEED kriterlerine uygundur
Polyfin® FPO Geomembranlar delinmeye, yırtılmaya ve zımbalamaya karşı bitümlü membranlara göre daha dayanımlıdır
Polyfin® FPO geomembran kıvılcımlara yüksek dayanımlı ve alev yürümez yapıdadır, bitümlü membran alevle akışkan hale gelmektedir
Polyfin® FPO geomembran tek kat uygulanır. Bitümlü membranlar ise en az iki kat uygulanırlar
Polyfin® FPO Geomembran bitümlü membranlara göre daha esnektir (yırtılma uzama değeri FPO 'da %900'ün üzerindedir, bitümlü membranda ise %35 civarındadır)
Polyfin® FPO Geomembran için belirtilen tahmini ekonomik ömür minimum 50 yılken, bitümlü membranda ise uygulama riski dışında maksimum 5 sene ekonomik ömürden bahsedilebilir
Polyfin® FPO Geomembranlar çeşitli asit ve kimyasallara yüksek dayanımlıdır. Bitümlü membran ise dayanımlı değildir.

Polyfin® FPO Geomembran ile PVC Geomembran arasındaki farklar nelerdir?

PVC normal formunda sert (PVC boru ve pencereler gibi) bir hammaddedir. Geomembran haline getirebilmek için içine plastikleştirici ve yumuşatıcılar katılır. Ancak bu katkılar zamanla bünyeden buharlaşarak çıkar ve malzemenin yaşlanmasına sebep olur. Hatta PVC geomembran fabrikadan çıkışından itibaren özelliklerini yitirmeye başlar. Şantiyede ilk depolamasından, uygulama anına, ilk uygulama anından uygulamanın ilerleyen etaplarına kadar bile malzeme farklı özellikler gösterebilir. Özellikle mevsim geçişlerinde bu proses hız kazanır ve malzeme plastikleştiricisini kaybettikçe sertleşir, gevrekleşir ve kırılgan bir hal alır (Dolayısıyla tek etapta bitmeyecek işlerde, etap etap yapılan uygulamalarda eski malzemeden bırakılan pay ile yeni malzemenin kaynağı da çok problemli olur ve kaynak tutmaz). Polyfin® FPO Geomembran ise özel tasarlanmış bir hammaddeden katkısız olarak üretildiği için yaşlanmaz, zamanla özelliklerini yitirmez (mekanik özellikleri ve esnekliği kalıcıdır).
PVC Geomembran'ın 'welding window' diye adlandırılan kaynak penceresi çok düşüktür. Geomembranlar otomatik kaynak makinaları ile birleştirilmektedir. Bu makineler 200° C 'den 700° C 'ye kadar ısı verebilmektedir. PVC geomembran'ın kaynak aralığı 100° C olup (350° C ile 450° C arasında) yüksek ısılarda malzemenin üst tabakasında gözle görülmeyecek şekilde yanma ve incelme, düşük ısılarda ise doğru birleşimi sağlayamama (kaynaklanamama) problemi mevcuttur. Her iki durumda da zamanla birleşim yerinden sistem su kaçırmaya başlar. Polyfin® FPO Geomembran için kaynak penceresi çok yüksek olup, malzeme 300° - 700° C arasında kaynaklanabilir
PVC geomembran'ın içindeki plastikleştirici, yumuşatıcı, klorür vb bileşim ve katkılardan dolayı olası bir yangın sırasında zehirli gaz çıkarmaktadır ve sağlık/çevre riski yaratır. Hatta otomatik kaynak makinesinin ısısıyla bile bu gaz dışarı çıkmaktadır. Polyfin® FPO Geomembran için ise gerek standart kullanımda gerekse uygulama sırasında zehirli gaz çıkışı yoktur. LEED kriterlerine uygun, çevre dostu bir malzemedir
PVC geomembran uygulamalarında eski uygulanmış malzeme ile yeni uygulanacak malzeme birleşimi gerektiğinde ciddi sıkıntı yaşanır. Malzeme içindeki plastikleştirici ve yumuşatıcı zamanla buharlaştığından malzemede gevrekleşme olur. Dolayısıyla eski malzeme ile yeni malzeme arasında uyum olmaz. Uygulayıcılar bu tip durumlarda kaynak yerini solventle veya tinerle inceltilir. Ancak PVC solvente ve tinere dayanımlı değildir. Malzemenin yaşlanması hızlandırılır mukavemeti düşer. Özellikle etap etap ilerleyen uygulamalarda büyük sıkıntı yaşanır ki temel ve perde uygulamaları etap etap ilerleyen uygulamalardır. Polyfin® FPO Geomembran ise katkısız üretilen ve yaşlanmayan bir malzeme olduğundan, aradan yıllar geçse bile eski malzeme ile yeni malzeme ilk günkü kolaylıkla kaynaklanabilir. Ayrıca PVC geomembran için bahsi geçen sebepten ötürü tamirat ne kadar zor ise, Polyfin® FPO için o kadar kolay ve pratiktir.
PVC geomembran üretiminde standart hammaddenin yerine farklı dolgu malzemeleri de kullanılabilmektedir. Özellikle fiyatı düşürmeye yönelik kalsit vb. dolgu maddeleri malzemenin kalitesini düşürmekte ömrünü daha da azaltmaktadır. Polyfin® FPO Geomembran ise standardizasyonunu yıllarca korumuş olan katkısız bir üründür.
Yapılan araştırmalara göre PVC geomembran en iyi ihtimalle (uygulama sıkıntıları, şantiyedeki depolama şartları, UV'ye açık kalması, işin etap etap gitmesi vb. durumlar hariç) 5-10 sene arasında servis verebilmekte (ki bahsi geçen şartlarda çok daha kısa), Polyfin® FPO geomembran için ise tahmini ekonomik ömrün minimum 50 yıl olduğu değerlendirilmektedir.
PVC geomembran için kopma uzama değeri yaklaşık %250 iken, Polyfin® FPO Geomembran'ın yırtılma uzaması değeri %900'ün üzerindedir. PVC yaşlandıkça kopma uzama değeri düşerken, Polyfin® FPO için bu değer servis süresince kalıcıdır.

FPO Geomembran ile standart TPO Geomembran arasındaki farklar nelerdir?

Standart TPO geomembran üretiminde kullanılan yoğun dolgu malzeme oranından dolayı ekonomik ömrün kısıtlı olmasına rağmen Polyfin® FPO Geomembran katkısız üretilmesinin avantajıyla çok uzun ömürlüdür
TPO geomembranların çoğunda polyester donatı kullanılması (dolayısıyla kopma uzama değeri %10-15 gibi çok düşük performans aralığında kalmaktadır) özellikle hafif metal çatı sistemlerinde sıkıntı yaratmaktadır. Polyfin® FPO Geomembranın içindeki cam elyaf donatı malzemenin yüksek esneklik ve yırtılma uzama değerlerine uyumludur
TPO Geomembran üretiminde malzemenin donatı üzerinde kalan kısmında genellikle UV dayanımlı hammadde, donatı altında kalan kısmında ise UV dayanımsız ve dolgulu hammadde kullanılması (dolayısıyla ürünün otomatik kaynak makineleri ile birleştirilmesi sırasında bu iki katmanın iki ayrı ürün gibi hareket etmesi), malzemenin hem uygulamasında hem de performansında ciddi problem yaşanmasına neden olurken, Polyfin® FPO Geomembran donatının altında ve üstünde homojen bir yapıdadır.
TPO geomembranlarda donatı üzerinde kalan kısım donatı altında kalan kısma göre daha ince üretilmektedir (dolayısıyla kaynak makinesi ısısıyla bazen üst katmandaki donatıya kadar malzemenin sıyrılması), uygulama sırasında ve uygulama sonrasında oksidasyon gibi etkilerden dolayı ciddi sıkıntı yaşanmasına neden olmaktadır. Polyfin® FPO Geomembran sisteminde donatı tam ortadadır
Dünyanın en büyük otomatik kaynak makinesi üreticisi Leister firmasının bile uygulayıcılara TPO geomembran için sabit bir ısı / kaynak aralığı verememektedir (malzemelerin yapısının stabil olmaması, kullanılan dolgu oranlarının özellikle fiyat endeksli pazarlarda çok değişkenlik göstermesi)
Standart TPO Geomembran PP kökenli hammaddeden üretilmekte, dolayısıyla yeni malzeme ile eski uygulanmış malzeme arasında uyum ve kaynak sıkıntısı yaşanmaktadır, malzemenin ekonomik ömrü sınırlıdır. Polyfin® FPO Geomembran ise PE kökenli hammaddeden üretilmekte olup, eski malzeme ile yeni malzeme uzun yıllar sonra bile ilk günkü gibi kaynaklanabilmektedir, ekonomik ömrü çok uzundur.